Türkiye’de yatırım yapmanın avantajları Genel yatırım teşvik rejimi temel olarak bir vergi destek programı olmakla birlikte, bazı durumlarda kredi olanaklarını da içerebilmektedir. Türkiye’deki teşvik rejimi; yatırımların yeri, miktarı ve konusuna göre değişiklik göstermektedir.
Temel yatırım teşvik türleri: 1. Gümrük vergisi muafiyeti Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından ithal edilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi muafiyeti 2. KDV istisnası Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından ya da iç piyasadan tedarik edilen makine ve teçhizat için KDV istisnası
Büyük ölçekli yatırımlara yönelik teşvikler 1. 31.12.2010 tarihinden önce başlayan yatırımlar için % 2-10 oranlarında kurumlar vergisi 2. İşverenlere 7 yıla varan SSK primi desteği 3. Arazi tahsisi
Kimya: Ana kimyasal imalatında asgari 1 milyar TL tutarındaki yatırımlar. Diğer kimyasalların imalatında asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar. Petrol: Asgari 1 milyar TL tutarındaki yatırımlar Transit boru hattı hizmetleri: Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. Otomotiv: Asgari 250 milyon TL tutarındaki yatırımlar. * 31.12.2010 tarihinden sonra başlayacak yatırımlar için % 4-15 oranında kurumlar vergisi. Demir yolu: Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar Liman: Asgari 250 milyon TL tutarındaki yatırımlar Elektronik: Asgari 1 milyar TL tutarındaki LCD/Plazma üretimi yatırımları, asgari 150 milyon TL tutarındaki modül panel üretimi yatırımları, asgari 50 milyon TL tutarındaki Lazer TV, üç boyutlu TV ve OLED TV üretimine yönelik yatırımlar ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin dâhil olduğu diğer elektronik sektörü yatırımları. Tıbbi ve optik aletler: Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. İlaç: Asgari 100 milyon TL tutarındaki yatırımlar. Havacılık: Sıfırdan yatırımlar veya asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. Makine: Asgari 50 milyon TL tutarındaki yatırımlar. Maden: Asgari 50 milyon TL tutarındaki cevher işleme tesisleri ile entegre maden üretimi tesisi yatırımları.
Bölgesel ve sektörel teşvikler 1. 31.12.2010 tarihinden önce başlayan yatırımlar için % 2-10 oranlarında kurumlar vergisi* 2. 7 yıla varan SSK primi işveren desteği 3. Arazi tahsisi 4. Faiz desteği (3. ve 4. bölge)
1. Bölge: Ağırlıklı olarak otomotiv ve yan sanayi, elektronik, ilaç, makine ile tıbbi ve optik alet gibi yüksek teknoloji gerektiren yatırımlar teşvik edilecektir. 2. Bölge: Genellikle teknoloji ağırlıklı sektörler desteklenecektir. Bu çerçevede makine, akıllı çok fonksiyonlu tekstil, metal dışı mineral ürünler, kâğıt, gıda ve içecek teşvik edilecektir. 3. ve 4. Bölge: Tarım, tarıma dayalı imalat sanayi, hazır giyim, deri, plastik, kauçuk, metal eşya ile turizm, sağlık ve eğitim yatırımları teşvik edilecektir.
İstihdam teşvikleri
İstihdam destek paketi
İstihdam edilecek şahıslar en az son 6 aydır işsiz olmalıdır. Araştırma ve geliştirme destekleri
1. AR-GE Kanunu Türkiye’deki AR-GE Kanunu, bir AR-GE merkezinde en az 50 personel istihdam edilmesi koşuluyla Türkiye’deki AR-GE yatırım projelerine özel teşvikler sağlamaktadır. Yeni kanun çerçevesinde 2024 yılına kadar yararlanılabilecek olan teşvikler aşağıdaki gibidir:
2. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri – Teknoparklara yönelik destekler Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB), AR-GE çalışmaları için tasarlanmış alanlar olup, yüksek teknoloji alanındaki yatırımları cazip hale getirmektedir.Hâlihazırda 21’i faaliyette olan 37 TGB mevcuttur; diğer 16 bölgenin ise onayı alınmış olup yapımı devam etmektedir. Ankara’da altı, İstanbul’da beş, Kocaeli’nde ise üç TGB yer almaktadır. Aşağıdaki listede yer alan diğer illerde ise birer TGB mevcuttur. ![]() TGB’lerin sağladığı avantajlar:
Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere verilen teşvikler (KOBİ teşvikleri): KOBİ’ler, 250’den az sayıda kişiyi istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı 25.000.000 TL’nin altında bulunan şirketler olarak tanımlanmaktadır. KOBİ’lere sağlanan teşvikler aşağıda belirtilenleri kapsamaktadır: 1. Gümrük vergisi muafiyeti 2. Yurt dışından ya da iç piyasadan tedarik edilen makine ve teçhizat için KDV istisnası 3. Bütçeden kredi temini 4. Yeni kredi garanti desteği Hazine, KOBİ’lerin finansal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yeni bir garanti programının oluşturulduğunu açıklamıştır. Bu kapsamda, 10 milyar TL’lik bir kredi kapasitesi oluşturulması için 1 milyar TL değerinde bir fon, Kredi Garanti Fonu’na aktarılacaktır. Hazine, bu kredilerin % 65’lik kısmını üstlenecektir. 5. KOBİ’lere KOSGEB desteği
KOSGEB’den ihracatı destek paketi Düşük faiz oranlı ve 6 ay ödemesiz, 1 milyar ABD doları değerinde ihracat kredisi desteği (KOBİ başına maksimum 200.000 ABD doları)
Sanayi Tezi (SANTEZ) programı Üniversite ortaklıklarıyla gerçekleştirilecek yeni teknoloji adaptasyonu, süreç geliştirilmesi, kalite artırılması ve çevresel değişim projeleri için sağlanan doğrudan finansal destek aşağıdaki gibidir:
Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), şirketlerin hazır altyapı ve sosyal tesisleri kullanarak faaliyette bulunmalarını sağlayacak biçimde tasarlanmıştır. Bu bölgelerde sağlanan altyapıya yol, su, doğalgaz, elektrik, iletişim araçları, atık arıtma ve diğer hizmetler dâhildir. Hâlihazırda 80 ilimizde, 134’ü faal, toplam 258 OSB mevcuttur; geri kalan 124 OSB’nin yapımı hâlen Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde devam etmektedir. OSB’ler içinde faaliyet gösteren yatırımcılar, Türkiye’de mevcut teşvik uygulamalarına (genel yatırım teşvikleri, büyük ölçekli yatırım teşvikleri, bölgesel ve sektörel teşvikler, istihdama yönelik teşvikler, Ar-Ge faaliyetlerine yönelik destekler vb.) ek olarak, aşağıdaki avantajlardan da faydalanmaktadırlar:
|